Răng nhiễm fluor là hiện tượng xảy ra khi cơ thể tiếp nhận quá nhiều fluor, gây tác động đến sức khỏe răng miệng. Fluor có vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn sự hủy hoại men răng và giảm nguy cơ mắc các bệnh về răng miệng. Tuy nhiên, khi lượng fluor vượt quá mức cho phép, răng có thể bị tác động tiêu cực, gây ra các vấn đề như vết ố vàng, mất men răng, hay thậm chí gây tổn thương dưới dạng răng nhiễm fluor. Trong bài viết này, hãy cùng Nha khoa Volcano tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh tình trạng răng nhiễm fluor, giúp bạn duy trì một hàm răng khỏe mạnh.
Răng nhiễm fluor là gì?
Răng nhiễm fluor là một tình trạng rối loạn men răng xảy ra khi tiếp xúc liên tục với nồng độ fluor cao trong quá trình phát triển. Điều này dẫn đến men răng thiếu khoáng chất và trở nên dễ bị hỏng. Mức độ nghiêm trọng của răng nhiễm fluor phụ thuộc vào thời gian tiếp xúc với fluor, phản ứng từng người, cân nặng, hoạt động thể chất, dinh dưỡng và sự phát triển xương chung. Suy dinh dưỡng và suy thận cũng có thể làm tăng sự nhạy cảm đối với răng nhiễm fluor.
Vấn đề lớn nhất khi răng nhiễm fluor là thay đổi vĩnh viễn về thẩm mỹ răng, đặc biệt là ở trẻ em tiếp xúc quá nhiều fluor, đặc biệt trong độ tuổi từ 20 đến 30 tháng. Mức an toàn của lượng fluor hàng ngày là 0,05 đến 0,07 mg F/Kg/ngày. Vượt quá mức này, rủi ro răng nhiễm fluor do tiêu thụ fluor quá mức là điều dễ hiểu.
Các nghiên cứu đã xác định 4 nguồn tăng nguy cơ nhiễm fluor răng miệng, đó là: nước uống có chứa fluor, bổ sung fluor, sử dụng fluor tại chỗ (đặc biệt là kem đánh răng có fluor) và sữa công thức cho trẻ em. Sử dụng thực phẩm công nghiệp cũng có thể đóng góp đáng kể vào việc tiêu thụ fluor hàng ngày. Việc dư thừa fluor không chỉ ảnh hưởng đến răng mà còn ảnh hưởng đến các bộ phận khác trong cơ thể, đặc biệt là hệ xương, gây suy yếu và giới hạn chiều cao.
Fluor được xem là yếu tố quan trọng trong công tác ngăn ngừa và quản lý sâu răng, kháng vi khuẩn và kích thích tái khoáng. Với sự phổ biến của các nguồn cung cấp fluor khác nhau, đã ghi nhận sự giảm sâu răng và tăng tỷ lệ bệnh răng nhiễm fluor trong cộng đồng, bất kể có nước uống bổ sung fluor hay không.
Để ngăn chặn răng nhiễm fluor, quan trọng là theo dõi lượng fluor mà trẻ em dưới 6 tuổi tiếp xúc. Nha sĩ có trách nhiệm xác định các nguồn fluor chính để ngăn chặn sự tiếp xúc quá mức và hướng dẫn cha mẹ hoặc người chăm sóc cách điều chỉnh liều lượng hàng ngày cho trẻ em.
Đối với các trường hợp răng nhiễm fluor, việc điều chỉnh chế độ ăn uống và chăm sóc răng miệng là quan trọng. Việc giảm tiếp xúc với nguồn fluor và sử dụng kem đánh răng không chứa fluor có thể giúp kiểm soát tình trạng này. Nếu cần thiết, nha sĩ cũng có thể đề xuất các liệu pháp điều trị như làm sạch men răng hoặc sử dụng các chất phục hồi men răng.
Việc phòng tránh răng nhiễm fluor là một phần quan trọng trong việc duy trì sức khỏe răng miệng. Bằng cách hiểu rõ về nguyên nhân và triệu chứng của tình trạng này, chúng ta có thể thực hiện các biện pháp phòng ngừa hiệu quả và duy trì răng khỏe mạnh trong suốt cuộc sống.
Dấu hiệu nhận biết răng nhiễm fluor
Ở từng giai đoạn khác nhau, răng nhiễm fluor sẽ có các dấu hiệu riêng biệt, cụ thể như sau:
Giai đoạn chớm nhiễm fluor
Bề mặt răng xuất hiện các đốm nhỏ trắng đục, có thể hình thành từng mảng lớn nhưng không bao phủ quá ¼ bề mặt răng.
Giai đoạn nhẹ
Các đốm trắng và mảng trắng bắt đầu lan rộng nhưng vẫn chưa lan rộng quá ½ bề mặt răng.
Giai đoạn nặng
Gần như toàn bộ bề mặt răng chuyển màu trắng đục, có thể có các đốm nâu xuất hiện trên bề mặt răng.
Giai đoạn nghiêm trọng
Bề mặt men răng bị tổn thương trở nên sần sùi, xuất hiện các rãnh và lỗ sâu ở thân răng, gây nhạy cảm, dễ mẻ vỡ và không thể khôi phục lại được hình dạng như ban đầu.
Thông qua nhận biết các dấu hiệu này, ta có thể đánh giá mức độ nhiễm fluor và áp dụng các biện pháp phòng ngừa, điều trị phù hợp để bảo vệ sức khỏe răng miệng.
Cách xác định răng bị nhiễm fluor như thế nào?
Để chẩn đoán một trường hợp răng bị nhiễm fluor, cần thực hiện kiểm tra trên bề mặt răng khô và sạch, dưới ánh sáng tốt. Các biểu hiện lâm sàng của răng nhiễm fluor nhẹ thường được nhận biết bởi các vân trắng đục chạy ngang trên men răng, thường xuất hiện ở hai bên và có thể lan rộng hoặc không rõ ràng. Các chấm trắng đục trên men răng có thể kết hợp lại thành các đốm màu trắng. Trong trường hợp răng bị nhiễm fluor nghiêm trọng hơn, men răng có thể thay đổi màu sắc và/hoặc có những vết thâm và lỗ trên bề mặt. Với thời gian, các vết ố sẽ ngày càng phát triển do sự thâm nhập của các ion ngoại sinh (như sắt và đồng) làm cho men răng trở nên xốp và dễ gãy.
Hiện nay, việc chẩn đoán rõ ràng giữa răng bị nhiễm fluor và không bị nhiễm fluor vẫn dựa trên việc phân biệt sự đối xứng hoặc không đối xứng của các mảng trắng trên răng. Khó khăn chủ yếu trong chẩn đoán xảy ra đối với trường hợp răng bị nhiễm fluor ở mức độ nhẹ. Ngoài ra, điều quan trọng cần nhấn mạnh là độ mờ của men răng, nếu không phải do nhiễm fluor, có thể bao gồm các tình trạng như sự giảm sản xuất răng, tổn thương răng riêng lẻ, các vết mờ hoặc thay đổi màu sắc có ranh giới đối lập thường ảnh hưởng đến một răng duy nhất hoặc ít phổ biến hơn và có phân bố không đối xứng. Điều này có thể là kết quả của yếu tố toàn thân hoặc di truyền.
Nguyên nhân răng bị nhiễm fluor
Sử dụng các loại thuốc chứa fluor
Đây là nguyên nhân phổ biến đầu tiên gây khó khăn trong việc kiểm soát lượng fluor tiếp nhận vào cơ thể. Việc sử dụng các loại thuốc này có thể tạo ra một nguồn fluor không kiểm soát, do đó, quan trọng để tuân thủ liều lượng chỉ định từ bác sĩ khi sử dụng thuốc.
Sử dụng nước uống có hàm lượng fluor quá mức
Mặc dù hiếm, nhưng vẫn có trường hợp sử dụng nước uống có hàm lượng fluor vượt quá mức cho phép. Vì vậy, khi sử dụng nước trong sinh hoạt hàng ngày, cần đảm bảo nguồn nước sạch và hạn chế hàm lượng các chất có thể vượt quá ngưỡng cho phép.
Sử dụng thực phẩm giàu fluor
Một số loại thực phẩm có hàm lượng fluor cao như tôm, cua, nho khô, khoai tây… cùng với các đồ uống như trà đen, nước soda… cũng có thể tăng nồng độ fluor trong men răng và gây ra tình trạng nhiễm fluor.
Dùng các sản phẩm chứa fluor nhiều
Việc sử dụng không đúng đối tượng các sản phẩm như kem đánh răng hoặc nước súc miệng có thể dẫn đến tình trạng nồng độ fluor trong men răng vượt quá mức cho phép. Ví dụ, việc cho trẻ em sử dụng kem đánh răng dành cho người lớn làm tăng nồng độ fluor trong men răng của trẻ, làm tăng nguy cơ nhiễm fluor so với người lớn.
Cách cải thiện tình trạng răng nhiễm fluor
Đa số trường hợp răng nhiễm fluor xuất phát từ tuổi thơ và đây là một vấn đề nội sinh về màu sắc. Do đó, việc sử dụng các biện pháp tẩy trắng răng tại nhà thường không mang lại kết quả hiệu quả. Bệnh nhân cần đến phòng nha khoa và áp dụng các biện pháp nha khoa đặc thù để khắc phục tình trạng này. Một số phương pháp điều trị bao gồm:
Tẩy trắng răng
Câu hỏi thường được đặt ra là liệu răng nhiễm fluor có thể tẩy trắng hay không? Thực tế, tẩy trắng răng là phương pháp áp dụng cho những trường hợp nhiễm màu nhẹ. Bác sĩ sẽ sử dụng chất tẩy trắng răng kết hợp với các thiết bị công nghệ để tác động sâu vào bên trong, giúp răng trở nên trắng sáng hơn.
Hiệu quả của tẩy trắng răng có thể kéo dài khoảng 3-5 năm nếu bệnh nhân chăm sóc răng miệng đúng cách. Tuy nhiên, nếu thường xuyên tiếp xúc với các loại thực phẩm có màu sắc hoặc sử dụng các sản phẩm chứa nhiều fluor, hiệu quả trắng sáng răng sẽ giảm đi.
Dán sứ Veneer
Dán sứ Veneer là phương pháp sử dụng mặt sứ mỏng để dán lên bề mặt răng đã được chuẩn bị trước, nhằm khắc phục nhược điểm về màu sắc của men răng. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ giải quyết vấn đề về thẩm mỹ mà không loại bỏ hoàn toàn nguyên nhân nhiễm màu, vì men răng bên trong vẫn có thể tiếp tục bị tác động từ fluor và tiếp tục gây nhiễm màu.
Bọc răng sứ
Bọc răng sứ là phương pháp được sử dụng nếu tẩy trắng răng hoặc dán sứ Veneer không đạt được kết quả mong muốn. Phương pháp này có thể giải quyết vấn đề răng bị nhiễm màu và giữ cho hàm răng trắng sáng trong thời gian dài, từ 10-15 năm nếu được chăm sóc đều. Trong phương pháp này, một lớp sứ được đặt lên bề mặt răng để tạo ra một hàm răng trắng sáng và đều màu. Việc bọc răng sứ không chỉ giúp khắc phục vấn đề màu sắc, mà còn cung cấp bảo vệ cho răng khỏi các tác động bên ngoài và tăng cường độ bền của chúng.
Tham khảo:
- Trồng răng sứ là gì? Bảng giá trồng răng sứ mới nhất?
- Trám răng là gì? Quy trình trám răng gồm bao nhiêu bước?
- Quy trình tẩy trắng răng tại nha khoa bao gồm bao nhiêu bước?
Bí quyết phòng ngừa răng nhiễm fluor
Kiểm soát lượng fluor tiêu thụ hàng ngày là biện pháp phòng ngừa tốt nhất để ngăn chặn tình trạng răng bị nhiễm fluor ở trẻ nhỏ.
Ngoài ra, việc đo mức độ fluor trong răng định kỳ có thể được thực hiện khi nghi ngờ rằng răng bị nhiễm fluor và gây ra vấn đề về thẩm mỹ cho bệnh nhân. Dựa trên kết quả này, nha sĩ sẽ đề xuất các phương pháp điều trị tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng bệnh. Trong đó, tẩy trắng và mài mòn men răng cẩn thận có thể mang lại kết quả rất tích cực nếu răng bị nhiễm fluor ở mức độ trung bình và nặng mà không gây mài mòn răng quá mức.
Nếu bệnh nhân yêu cầu mục tiêu thẩm mỹ cao khi răng bị nhiễm fluor nặng hoặc có nhu cầu chỉnh nha, việc sử dụng răng sứ hoặc mão răng giả có thể cần thiết.
Tóm lại, để xác định tình trạng răng nhiễm fluor ở trẻ em do hấp thụ fluor vượt quá mức, quan trọng là đánh giá nguồn fluor mà trẻ tiếp xúc và nhận ra các nguy cơ liên quan đến sự phát triển tình trạng này. Do đó, để đảm bảo cho trẻ có răng chắc khỏe và màu sắc trắng sáng thẩm mỹ, các nha sĩ cần xem xét các khuyến nghị về sử dụng fluor tại chỗ và hướng dẫn cha mẹ hoặc người chăm sóc về độ tuổi sử dụng kem đánh răng, lượng và nồng độ fluor phù hợp ở mỗi giai đoạn tuổi của trẻ.
Bài viết liên quan
